چگونگی تعیین ظرفیت ژنراتور یا موتور برق

ؤ

در واقع تعداد بسیاری از استفاده کنندگان از دیزل ژنراتورها قبل از تهیه و راه اندازی آن ها سعی می کنند که ظرفیت این دستگاه ها را محاسبه کنند. باید بگوییم که محاسبه و اندازه گیری میزان ظرفیت ژنراتورها باید توسط متخصصان و کارشناسانی که با این دستگاه ها آشنایی دارند انجام بگیرد. اما گاهی اوقات که امکان دسترسی به فردی ماهر و متخصص وجود ندارد می توان از طریق یک سری محاسبات توان و ظرفیت ژنراتور را به دست بیاوریم. در ادامه به بررسی و توضیح روش محاسبه ظرفیت ژنراتور می پردازیم.
انجام محاسبات تعیین ظرفیت ژنراتورها یا همان موتورهای برق کار آسانی نیست. برای اندازه گیری و تعیین میزان دقیق و صحیح ظرفیت ژنراتورها باید مقادیر به شکل دقیق بررسی و یادداشت شده و در فرمول های مشخص قرار داده شود. برای اندازه گیری مقادیر نیز باید تجهیزات و لوازم مورد نیاز را داشته باشید، به عنوان مثال برای اندازه گیری ولتاژ باید از تجهیزات اندازه گیری ولتاژ استفاده شود.

روش محاسبه ظرفیت ژنراتورها

در هنگام خرید ژنراتور و یا موتور برق ممکن است برای شما این سوالات پیش آمده باشد که چه ژنراتوری برای من مناسب است؟ چگونه باید ظرفیت و توان ژنراتور را اندازه گیری کنم؟ به چه شکل قدرت ژنراتور را اندازه گیری کنم؟ ژنراتور با چه ظرفیتی باید خریداری کنم؟ در واقع این سوالات به این منظور است که بفهمیم ژنراتوری که برای پمپ آب، کولرگازی، دوربین مدار بسته، درب ریموت دار، روشنایی، راه اندازی یخچال و فریزر، جوشکاری و… که استفاده می کنیم مناسب است یا خیر. برای این که بتوانید پاسخ این سوالات را به دست بیاورید بهتر است در ادامه با ما همراه باشید.

موارد استفاده از ژنراتور ها

به منظور انتخاب یک ژنراتور مناسب ابتدا باید کاربرد آن را در نظر داشته باشید، به همین خاطر قبل از انتخاب آن باید نیازهای خود را مشخص کرده و سپس به تهیه و خرید این دستگاه بپردازید.

ژنراتور خانگی

از ژنراتورهای خانگی برای مصارفی مانند لامپ ها، پمپ های آب، دوربین های مدار بسته، کولر، یخچال و فریزر و… استفاده می کنند. از آن جایی که این گونه وسایل جزو مصرف کننده های تک فاز هستند باید از ژنراتورهای متناسب با آن ها استفاده کنید.

ژنراتور های تجاری

ژنراتورهای تجاری را با توجه به کاربری که دارند مورد استفاده قرار می دهند. عموما این ژنراتورها دارای توان و ظرفیت های متغیر و کم و یا زیاد هستند. به عنوان مثال برای غرفه ها و مغازه های کوچک از ژنراتورهای کم توان استفاده می کنند و یا برای استخراج ارزهای دیجیتال، فروش برق و … که نیاز به برق بیشتری است از ژنراتورهای دارای ظرفیت و توان بالا استفاده می کنند.

ژنراتورهای صنعتی

ژنراتورهای صنعتی به منظور استفاده در مراکز درمانی، کارخانه ها، پاساژها، مراکز خرید، عملیات های ساختمانی و عمرانی و… مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع ژنراتورها به طور معمول از توان و ظرفیت بالایی برخوردار هستند. لازم به ذکر است که ژنراتورهای صنعتی اضطراری که بیشتر در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می گیرند نیازی نیست که دارای توان بسیار بالایی باشند.
چگونگی محاسبه توان مصرفی برق
در ایران توان برق را بر اساس وات اندازه گیری می کنند و با علامت W نشان می دهند. در واقع هر 1000 وات برابر با 1 کیلو وات است، به همین خاطر به ژنراتورهایی که دارای توان بیش از 10 هزار وات هستند، ژنراتور 10 کیلو وات می گویند. لازم به ذکر است که در ایران نام گذاری توان ژنراتورها بر اساس KVA یا به عبارتی کیلو ولت آمپر است.

توان ژنراتور برق

به طور معمول ژنراتورهای برق نیز مانند تمامی دستگاه های تولید کننده دارای دو نوع توان است، توان نامی و توان عملی. توان نامی در واقع همان توانی است که در کاتالوگ ژنراتور ذکر شده و در شرایط آزمایشگاهی و در حالت استاندارد اندازه گیری شده است. توان عملی نیز توانی است که پس از نصب و راه اندازی ژنراتور توسط فردی ماهر از دستگاه خروجی اندازه گیری می شود.
بنابر برخی دلایل از جمله درجه حرارت، ارتفاع ژنراتور از دریا، کارکرد اجزا به شکل معیوب و … توان عملی از توان نامی کمتر است. به عنوان مثال اگر پمپ بنزین ژنراتور به درستی عمل نکند سوخت مورد نیاز موتور به موتور نرسیده و موتور به اندازه کافی انرژی تولید نمی کند، در نتیجه جریان الکتریکی تولیدی کمتر از توان نامی خواهد بود.

روش محاسبه ظرفیت و توان مصرفی ژنراتور یا موتور برق

محاسبه ظرفیت و توان مصرفی ژنراتورها یکی از مهم ترین محاسبات در ژنراتور است، زیرا انتخاب نادرست ژنراتور موجب عملکرد نادرست دستگاه شده و هزینه های هنگفتی را برای شما به همراه خواهد داشت. به همین خاطر باید ژنراتوری را انتخاب کرد که توان مصرفی و ظرفیت آن متناسب با کار شما باشد. به منظور اندازه گیری ظرفیت ژنراتور ابتدا باید کلیه دستگاه هایی که قرار است از برق تولیدی ژنراتور تغذیه کنند و میزان برق مورد نیاز آن ها را یادداشت کنیم، سپس با جمع آن ها میزان کل برق مصرفی را به دست بیاوریم. بعد از به دست آوردن میزان کل برق مصرفی آن را بر 1000 تقسیم کرده تا توان مصرفی ژنراتور به دست آید. توان مصرفی به دست آمده بر حسب KW است که باید آن را به KVA تبدیل کنید. لازم به ذکر است که در هنگام تبدیل این مقادیر باید ضریب PF را نیز در نظر داشته باشید. در موتورهای برق موج جریان عقب تر از ولتاژ بوده و ضریب PF کمتر از یک و حدودا برابر با 0.8 است. لازم به ذکر است که اگر از کنتور سه فاز استفاده می کنید و می خواهید از برق مصرفی سه وات استفاده کنید باید عدد جریان برق را بر 1.8 تقسیم کنید.
یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که در زمان محاسبه توان مصرفی و ظرفیت ژنراتور باید در نظر داشته باشید ارتفاع دستگاه از سطح دریا است. معمولا برای شهرهای بالاتر از سطح دریا به ازای هر 1000 متر ارتفاع باید 10 درصد به توان ژنراتور اضافه کنید. به عنوان مثال اگر طبق محاسبات انجام شده به یک ژنراتور 50 کاوا نیاز دارید توصیه می شود که یک ژنراتور 55 کاوا تهیه کنید. از آن جایی که ژنراتورها هیچ گاه با توان 100 درصد کار نمی کنند پیشنهاد می شود که در هنگام خرید ژنراتور همواره ژنراتوراهایی را خریداری کنید که دارای توان مصرفی اندکی بالاتر از محاسبات انجام شده هستند.

ضریب های مورد استفاده در محاسبه ظرفیت ژنراتورها

استفاده از ضریب های خاص در محاسبه ظرفیت ژنراتور ها الزامی است. برای به دست آوردن قدرت موتور ژنراتور ها و همچنین توان آن ها باید از برخی ضرایب استفاده شود. این ضرایب با توجه به محیط ها و مکان های مختلف، متفاوت است.
ضریب ارتفاع: همان طور که ذکر کردیم ظرفیت دستگاه را باید بر اساس ارتفاع آن از سطح دریا اندازه گیری کنیم. لذا ظرفیت و توان مصرفی دستگاه با توجه به تغییر ارتفاع متغیر خواهد بود. فرمول ضریب ارتفاع به صورت زیر خواهد بود.

Kh=1-(Ha- 1000)/ 10000

ضریب دما: با استفاده از ضریب دما تاثیر دما بر کارکرد ژنراتور را در نظر می گیرند. در واقع می توان گفت که ضریب دمای هر سازنده با سازنده دیگر متفاوت است، این به این معنی است که هر سازنده در کاتالوگ دستگاه خود ضریب دمایی متفاوتی را نوشته است. اما به طور معمول این ضریب به شکل زیر است:
Kt= 1- (Ta-250c)
در فرمول ذکر شده Ta نشان دهنده حداکثر دمای محیط بوده که بر حسب درجه سانتی گراد است. همان طور که در فرمول مشاهده می کنید اگر دمای محیط 25 درجه سانتی گراد باشد ضریب دمایی ما برابر با یک خواهد شد.

ضریب رزرو

ضریب رزرو را برای ژنراتورهایی که به طور دائم کار می کنند مورد استفاده قرار می دهند. این نوع ژنراتورها به هیچ وجه نباید با توان واقعی خود کار کنند بلکه باید متناسب با ظرفیت امن خود کار کنند. ضریب رزرو که در واقع کاهش دهنده توان ژنراتور است بر اساس نظر سازنده ژنراتور محاسبه می شود.

ضریب راه اندازی

در ژنراتورها نیز مانند سایر موتورهای الکتریکی توان مصرفی را باید بر حسب نوع راه اندازی محاسبه کنند. به طور معمول در هنگام راه اندازی، ژنراتورها نیاز به جریان برق بیشتری دارند به همین خاطر به منظور محاسبه ظرفیت دستگاه باید از ضریب راه اندازی استفاده شود.
همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم انتخاب یک دستگاه ژنراتور به ظرفیت و توان مصرفی آن بستگی دارد. گاهی انتخاب نادرست ژنراتورها موجب می شود تا هزینه های گزافی را متحمل شوید، به همین خاطر محاسبه ظرفیت این دستگاه ها امری ضروری است. محاسبه ظرفیت و توان مصرفی ژنراتورها باید توسط افراد ماهر و متخصص در این زمینه انجام گیرد اما خود شما نیز می توانید با استفاده از وسایل و تجهیزات مورد نیاز و در نظر گرفتن تمامی جنبه های ایمنی نسبت به این کار اقدام کنید. به منظور خرید یک دستگاه موتور برق یا همان ژنراتور برق باید علاوه بر در نظر گرفتن توان مصرفی و ظرفیت آن به برند شرکت سازنده نیز توجه داشته باشید. یک انتخاب آگاهانه و درست می تواند علاوه بر برطرف کردن نیازهای شما هزینه ها را نیز کاهش دهد.